ب ـ آداب باطني تلاوت قران
آنچه در تلاوت قرآن اهميت بسياري دارد، عمل به آن است؛ پس فهم آن و آداب باطني تلاوت بر آداب ظاهري برتري دارد كه در ذيل به برخي از آنها اشاره ميشود:
1 ـ آگاهي از عظمت كلام و متكلم: انسان بايد به اين مسئله توجه كند كه قرآن كلامي است كه از عرش اعلي به فرش ادني و در سطح فهم مردم نازل شده و در قالب كلمات، حروف و اصوات به بشر ارائه گرديده است.
ديگر اينكه گويند اين سخنان كسي هست كه تمام هستي از اوست، كسي كه آفرينش دنيا و آخرت همه در قدرت اوست؛ بنا بر اين نبايد اين كتاب را با كتابهاي نويسندگان ديگر مقايسه كند و يا به آن بي اعتنا يا كم توجه باشد.
2 ـ تدبر و انديشه: قاري و شنونده قرآن، هر دو بايد توجه داشته باشند كه منظور حق تعالي از كلمات و جملات قرائت شده چيست؛ پس دستور قرآن اين است كه صاحبان انديشه در معاني آن تفكر كنند.
خداوند متعال ميفرمايد: «قرآن كتاب مباركي است كه آن را نازل كرديم تا مردم در آياتِ آن تدبر كنند و بر صاحبان انديشه متذكر باشند.»7
پس از تدبر سعي كند مفهوم آيه را عملي سازد و آن را برنامه زندگي خود قرار دهد.
3 ـ تأثير: تلاوت كننده و يا شنونده قران بايد همواره خويش را مورد خطاب آيات قرآن بداند و در تمام امر و نهي و حكايات قرآني، خود را مخاطب بداند تا در فضاي معنوي كلام الهي قرار و در پرتو آن پند بگيرد. قرآن ميفرمايد: «ما قرآن را براي پند گرفتن آسان ساختيم. پس آيا پند گيرندهاي هست؟»8 پس اگر در هنگام تلاوت و يا شنيدن آياتِ عذاب، احساسِ وحشت و ترس و هنگام قرائت و يا شنيدن آياتِ مغفرت و رحمت، نشاط و شادابي به فرد دست داد، معلوم است كه كلام الهي در او اثر گذاشته است.
نتيجه آدابِ ظاهري و باطني تلاوت قرآن اين است كه فرد پس از تلاوت، تفكر و انديشه و تدبر در قرآن به آن عمل نمايد.
پی نوشت :
1ـ اسرار عبادت، آيت اللّه جوادى آملى، ص 31.
2ـ اصول كافى، ج 2، ص 609.
3ـ ره توشه راهيان نور، سازمان تبليغات اسلامى، سال 1376، ص 25.
4ـ سنن ابن ماجه به شماره 4196.
5ـ اصول كافى، ج 2، ص 432.
6ـ ر.ك: بحار، ج 92، صص 201 و 202 و 204.
7ـ سوره ص، آيه 29: «كتابٌ انزلناه اليكَ مُباركٌ لِيَدَّبَّروُا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ اُولو الْاَلباب»
8ـ سوره قمر، 22: «وَ لَقَدْ سَيَّرْنَا الْقرآنَ لِلذّكر فَهلْ مِنْ مُدَّكِرٍ».
نظرات شما عزیزان:
برچسبها: